Review: EA Sports FC 26

Ieder najaar keert hetzelfde ritueel terug. De grote Europese competities zijn net een handvol speelronden onderweg en terwijl de eerste contouren van het seizoen zichtbaar worden, verschijnt er een nieuw deel in de jaarlijkse voetbalreeks van EA Sports. Voor velen is het een moment van twijfel. Koop je het spel direct bij release, of wacht je tot later in het jaar wanneer de eerste patches en aanbiedingen voorbij zijn gekomen?

Voor mij persoonlijk is dat ritueel jarenlang overschaduwd door Ultimate Team. Wat ooit begon als een intrigerende extra modus, groeide uit tot de dominante factor in de hele franchise. EA’s aanpassingen aan de gameplay waren vaak volledig gericht op deze geldmachine, waarbij balans en realisme moesten wijken voor snelheid, spektakel en de aantrekkingskracht van dure packopeningen. Het zorgde ervoor dat een FIFA of EA Sports FC steevast begon met belofte, maar eindigde in frustratie.

Vorig jaar was daar nog een treffend voorbeeld van. FC 25 begon als een van de betere edities in jaren, met vloeiender voetbal en een frisse dynamiek. Maar gaandeweg werd de ervaring ondermijnd door aanpassingen die vooral het online speelveld beïnvloedden. Middenvelders die niet meer mee terugverdedigden, kopballen die nauwelijks effect hadden en updates die de balans telkens opnieuw verstoorden. Het eindresultaat was een spel dat anders aanvoelde dan de versie die ik in de eerste weken nog enthousiast prees.

Dit jaar belooft FC 26 echter iets radicaal anders. Voor het eerst in meer dan tien jaar scheidt EA Sports de gameplay van career mode volledig van die van Ultimate Team. Geen gedeelde patches meer die het hele spel moeten balanceren rond de grillen van de online markt. Alleen al dit nieuws voelde als een verademing, alsof er eindelijk frisse lucht door de franchise stroomde. De vraag is dus: maakt FC 26 die belofte waar?

EA presenteerde dit jaar een duidelijke tweedeling: Authentic en Competitive. Waar Competitive gameplay volledig is afgestemd op de snelle, online ervaring, richt Authentic zich op realisme en een vloeiend spelverloop.

Bij mijn eerste wedstrijd, een oefenpotje tussen Real Madrid en Liverpool, koos ik voor Authentic. Wat meteen opviel, was het tempo. Waar eerdere delen vaak als een flipperkast voelden, met razendsnelle omschakelingen en onrealistische scorelijnen, straalde deze versie rust en geloofwaardigheid uit. Het spel kende momenten van opbouw, gecontroleerd balbezit en geduldige passing, afgewisseld met explosieve uitbraken en felle duels. Het voelde eindelijk weer als voetbal.

De meest ingrijpende verandering is het verbeterde terugzakken van middenvelders. Waar voorheen enorme gaten vielen tussen de linies, zie je nu spelers als Tchouaméni of Rodri automatisch de ruimte dichtrennen en aanvallers opvangen voordat ze gevaarlijk kunnen worden. Hierdoor verdwijnen de absurde uitslagen en ontstaan er vaker spannende 1-0 of 2-1 wedstrijden waarin elk moment telt.

Daar komt bij dat kopballen hun waarde hebben teruggevonden. Mijn eerste doelpunt in FC 26 viel via een diepe voorzet van Carvajal op Mbappé, die hard binnenknikte. Even later kreeg ik er zelf eentje tegen na een corner van Liverpool. Koppen is niet overpowered, maar eindelijk weer een serieuze optie in het aanvallende arsenaal.

Ook de tackles voelen natuurlijker en consistenter dan ooit. Waar verdedigers in het verleden soms magisch de bal wegteleporteerden, volgen tackles nu zichtbaar de wetten van de fysica. Het maakt duels fysieker en zorgt ervoor dat sterkere spelers echt hun lichaam kunnen gebruiken. Kwetsbare buitenspelers merken dat meteen.

De ware test van elk deel blijft voor mij de career mode. Dit jaar koos ik voor een avontuur met Fiorentina, een club die bekendstaat om prachtige shirts maar ook een selectie vol onevenwichtigheden.

Op het eerste gezicht lijkt career mode weinig veranderd, maar de verbeteringen zitten in de details. Zo kun je nu vijf andere competities volledig laten simuleren, waardoor je verhuurde spelers écht ontwikkelt in een actieve omgeving. Het is een subtiele, maar uiterst welkome toevoeging voor iedereen die zijn eigen Chelsea-achtige leenleger wil bijhouden.

Daarnaast is het scoutingsysteem flink verbeterd. Scouts geven nu een inschatting van de potentiële groei van spelers, vergelijkbaar met jeugdscouts. Dat maakt externe websites en lijsten minder noodzakelijk en brengt de informatie eindelijk waar die hoort: in de game zelf.

De nieuwe manager market is een interessant element, waarbij trainers met hun eigen visie en stijl andere clubs overnemen. Hoewel het verloop wat traag op gang komt, zorgt dit wel voor variatie tijdens lange saves.

Het tactische systeem van FC 26 bouwt verder op dat van FC 25 en legt nog meer nadruk op formatie en speelstijl. De basisformatie bepaalt hoe je team zich zonder bal positioneert, maar dankzij visuele schema’s zie je nu ook duidelijk hoe spelers bewegen mét bal.

In mijn Fiorentina-save begon ik met een 3-5-2, maar al snel liep de boel vast. Pas na een omschakeling naar een 4-4-1-1 met een poacher in de spits en een schaduwspits erachter begon de puzzel te kloppen. Dit soort tactische diepgang maakt de modus levendig. Het is minder complex dan Football Manager, maar rijk genoeg om echte keuzes en fouten te maken.

Grafisch en audiovisueel is FC 26 grotendeels een kopie van zijn voorganger. Sommige spelers kregen nieuwe gezichtsscans, maar verder voelt het vertrouwd. Het commentaar, de sfeer en de presentatie zijn degelijk, maar missen de vernieuwing die je van een jaarlijkse release zou verwachten.

Het licentieprobleem blijft eveneens een smet. Het is fijn dat Argentinië terug is, maar het ontbreken van grote competities als de Braziliaanse Serie A en de Mexicaanse Liga MX blijft een gemis. EA heeft de middelen om dit op te lossen, maar kiest er klaarblijkelijk voor om dit niet te doen.

Wat betekent dit alles voor de hamvraag: kopen of wachten? Voor de online Ultimate Team-speler is FC 26 grotendeels business as usual. Maar voor iedereen die carrière wil spelen, biedt deze editie eindelijk weer een spel dat voelt als echt voetbal. De scheiding tussen Authentic en Competitive gameplay is een schot in de roos en zorgt voor een ervaring die niet elk kwartaal opnieuw overhoop wordt gegooid.

FC 26 voelt daardoor als een editie die je wél meteen kunt aanschaffen. De gameplay is stabieler, de carrière rijker en de basis veelbelovender dan in jaren. Het is nog altijd geen perfecte simulatie, en presentatie en licenties blijven achter, maar voor wie voetbal wil beleven als een spel van geduld, tactiek en kleine overwinningen, is dit de beste uitgave in lange tijd.